Algemeen

Pinguicula esseriana is een kleine vleesetende plant afkomstig uit Mexico. Deze plant behoort tot het geslacht Pinguicula, dat ook wel 'vetblad' (of 'butterwort') genoemd wordt vanwege de vettig ogende bladeren waarop kleine insecten gevangen worden. Met haar opvallende compacte rozetten en de aantrekkelijke, vaak paarse bloemen is Pinguicula esseriana geliefd bij verzamelaars van vleesetende planten. De soort staat bekend om haar eenvoudige verzorging en compacte groei, waardoor ze ook populair is bij beginnende liefhebbers.

---

Uiterlijke kenmerken

De compacte rozet van deze plant bestaat uit ietwat ronde, lepelvormige bladeren die een frisse groene tot geelgroene kleur hebben. De bladeren zijn bedekt met talloze kleine, klierachtige haartjes die een kleverige substantie afscheiden. Deze substantie vangt kleine prooidieren zoals fruitvliegjes. Tijdens het groeiseizoen kan de plant prachtige, opvallend paarse tot roze bloemen produceren op dunne steeltjes die enkele centimeters boven de bladeren uitsteken. De diameter van de rozet blijft doorgaans onder de 4 cm, waardoor het een van de kleinere soorten binnen het geslacht is.

---

Levenswijze

Deze vleeseter vangt prooi door gebruik te maken van haar kleverige bladeren. Insecten die op de bladoppervlakte landen, worden vastgehouden door de substantie waarna de plant via enzymen voedingsstoffen uit het prooidier opneemt. Hierdoor kunnen deze planten overleven op plekken met weinig voedingsrijke grond. Het merendeel van de benodigde voedingsstoffen komt dan ook via de prooien binnen, in plaats van uit de bodem.

---

Habitat en bescherming

Pinguicula esseriana heeft een zeer beperkte natuurlijke verspreiding en komt oorspronkelijk voor in de woestijnachtige gebieden van Mexico, met name in kalkrijke spleten op rotsachtige hellingen. De vochtigheid varieert er enorm tussen het regenseizoen en het droge seizoen. De soort groeit vaak in schaduwrijke omstandigheden waar luchtvochtigheid ’s nachts stijgt. Over bescherming in het wild is weinig bekend. Door habitatverlies kunnen lokale populaties worden bedreigd, evenals door het verzamelen van planten uit het wild voor de handel.

---

Cultivatie

De soort wordt wereldwijd door liefhebbers gecultiveerd omdat ze zich gemakkelijk aanpast aan leven binnenshuis of in een kas. Dankzij haar geringe afmetingen en aantrekkelijke bloem maakt ze een uitstekende kamerplant. Pinguicula esseriana kan gemakkelijk worden vermeerderd door middel van bladstekken, waarbij losse bladeren direct op vochtige grond tot nieuwe jonge planten kunnen uitgroeien. Zaaien is ook mogelijk, maar minder gebruikelijk vanwege het benodigde geduld.

---

Bijzonderheden

Een opvallende eigenschap van Pinguicula esseriana is haar aanpassingsvermogen aan wisselende vochtigheidsomstandigheden. In tegenstelling tot veel andere vleeseters vormt deze plant in het droge seizoen winterrozetten met kleinere, dikkere blaadjes om uitdroging te voorkomen. Daarnaast kan één enkel blad meerdere klonen tegelijk voortbrengen. Dit maakt de soort niet alleen interessant voor botanisch onderzoek, maar ook erg geliefd bij kwekers die hun collectie snel willen uitbreiden.

---

Verzorging

Licht

Deze soort houdt van helder, indirect zonlicht. Te veel direct zonlicht kan leiden tot bladverkleuring of verbranding. Een plek met ochtend- of avondzon of growlights werkt uitstekend.

Temperatuur

Ideale dagtemperaturen liggen tussen 20 en 28°C. ’s Nachts mag het afkoelen tot ongeveer 10-18°C. Hogere temperaturen worden verdragen mits de luchtvochtigheid voldoende is.

Water

Gebruik uitsluitend regenwater, gedemineraliseerd water of omgekeerde osmosewater. De grond dient altijd licht vochtig te blijven, vooral tijdens het groeiseizoen. In de rustperiode iets minder water geven.

Grond

Kies een zeer luchtig substraat zoals een mengsel van fijn zand, perliet, vermiculiet en een klein beetje turf. Gebruik nooit reguliere potgrond, deze bevat te veel voedingsstoffen.

Voeding

Extra voeding is doorgaans niet nodig als de plant regelmatig kleine insecten vangt. Bij een kweek binnenshuis zonder insecten kunnen af en toe heel kleine hoeveelheden (max. 1x per maand in het groeiseizoen) vloeibare orchideeënmest sterk verdund op de bladeren worden gesprayd. Vermijd voeding in de aarde!

Luchtvochtigheid

Pinguicula esseriana waardeert een luchtvochtigheid van 50-80%. Lagere luchtvochtigheid is mogelijk mits de plant in een lichte en tochtvrije omgeving staat.

Rustperiode

Tijdens het droge seizoen vormt de plant kleinere, dikkere bladeren. Watergift verminderen en de plant koeler en droger houden. Geen voeding toedienen in deze periode.

---

Veelvoorkomende problemen

Bladeren verkleuren of verbranden

Oorzaak: Te veel direct zonlicht zonder geleidelijke gewenning.
Oplossing: Laat de plant langzaam wennen aan feller licht door haar geleidelijk langer bloot te stellen aan direct zonlicht.

Bladeren verschrompelen

Oorzaak: Te weinig water of te lage luchtvochtigheid.
Oplossing: Zorg voor een licht vochtige grond en een hogere luchtvochtigheid, bijvoorbeeld door de plant op een schaaltje met water te plaatsen (zonder dat de pot in het water staat).

Geen groei of bladverlies

Oorzaak: Onjuiste rustperiode (te veel water tijdens droge seizoen) of gebrek aan licht.
Oplossing: Bied in de winter een koelere, drogere periode en zorg gedurende het groeiseizoen voor voldoende helder licht.

Geen bloemen

Oorzaak: Te weinig licht of geen rustperiode.
Oplossing: Geef de plant voldoende helder licht en hanteer een duidelijke rustperiode voor bloeminductie.

---