Drosera rotundifolia
Algemeen
Drosera rotundifolia, ofwel ronde zonnedauw, is een vleesetende plant die in Nederland en grote delen van Europa in het wild voorkomt. Met haar plakkerige, glinsterende bladeren weet ze kleine insecten te vangen, een slimme oplossing voor de arme, zure bodems waarin ze groeit. Het is een vertegenwoordiger van de zonnedauwfamilie (Droseraceae) en een fascinerend voorbeeld van evolutie: ze haalt namelijk voedingsstoffen uit prooien die andere planten simpelweg zouden missen.
Uiterlijke kenmerken
Deze plant valt meteen op: ze vormt een bescheiden bladrozet, meestal slechts een paar centimeter in doorsnee. De ronde bladeren staan horizontaal uitgespreid en zijn bedekt met talrijke rode tentakels, elk voorzien van een glanzende dauwdruppel. Deze kleverige druppels doen denken aan ochtenddauw maar zijn in werkelijkheid pure insectenval. De stelen zijn lang en dun, en in de zomer verschijnen er kleine witte of roze bloemetjes aan een slanke bloemstengel.
Levenswijze
Door haar unieke vangmechanisme slaagt de ronde zonnedauw erin te overleven op arme gronden waar stikstof schaars is. De kleefstof op de tentakels houdt vliegen, muggen en zelfs kleine kevertjes vast. Zodra de prooi gevangen is, krullen de tentakels zich langzaam om het slachtoffer heen en worden verteringsenzymen afgescheiden. Zo neemt de plant voedingsstoffen op die andere soorten moeten missen.
Habitat en bescherming
Deze soort vind je vooral in veengebieden, zure natte heidevelden, hoogvenen en schraallanden. Ze houdt van natte, open en zonnige plekken met weinig concurrentie van andere planten. Door ontwatering, ontginning en vermesting zijn veel groeiplaatsen helaas verdwenen, waardoor bescherming belangrijk is. De ronde zonnedauw staat op de Rode Lijst van bedreigde plantensoorten in Nederland.
Cultivatie
Wil je deze zonnedauw in je vensterbank houden? Dat kan! Ze is relatief eenvoudig in cultuur te brengen, mits je rekening houdt met haar specifieke behoeftes, zoals zure, voedselarme grond en veel licht. Ze kan zelfs buiten overwinteren, mits ze niet uitdroogt of bevriest. Het is een leuke plant voor liefhebbers van bijzondere flora, en bovendien helpt ze muggen bestrijden op natuurlijke wijze.
Bijzonderheden
Wat deze soorten zo boeiend maakt, is het 'dauwmechanisme'. De bladeren produceren een glinsterende substantie die veel insecten aantrekt. Niet voor niets werd in het verleden gedacht dat deze “dauwdruppels" weldadige effecten hadden, bijvoorbeeld tegen wratten of als wondmiddel. Daarnaast wordt ze vaak verward met Alice’s zonnedauw, maar haar bladeren zijn altijd rond en de tentakels vurig rood.
Verzorging
Licht
Veel licht is essentieel. Een zonnige vensterbank op het zuiden is ideaal, maar let op: na winter of schaduwperiode wel geleidelijk laten wennen aan meer zon. Buiten lukt het ook prima zolang de plant niet in de schaduw staat.
Temperatuur
De plant kan goed tegen koele temperaturen, want ze overwintert in de natuur in Nederland. In de zomer voelt ze zich prettig bij 15–25°C, in de winter mag het gerust wat kouder (tot net boven het vriespunt).
Water
Altijd nat houden! Zet de pot in een schaaltje met regenwater of gedemineraliseerd water. Gewoon leidingwater is vaak te kalkrijk. Laat het substraat nooit uitdrogen.
Grond
Gebruik uitsluitend een mengsel van 50% veenmos (sphagnum) en 50% scherp zand of perliet. Normale potgrond is totaal ongeschikt vanwege meststoffen en kalk.
Voeding
Geen meststoffen geven! De plant haalt haar voeding uit gevangen insecten. Als die ontbreken, kun je af en toe heel kleine, gedode vliegjes voeren (nooit vlees of stukjes voedsel).
Luchtvochtigheid
Goede luchtvochtigheid helpt, maar hoeft niet extreem hoog te zijn. Open lucht en lichte wind zijn geen probleem zolang de grond maar nat blijft.
Rustperiode
In de winter volgt een rustperiode: de groei stopt tijdelijk en de bladeren sterven gedeeltelijk af. Houd de pot matig nat en laat haar koel overwinteren, dus niet in de huiskamer zetten.
Veelvoorkomende problemen
Bladeren verkleuren of verbranden
Oorzaak: Te veel direct zonlicht zonder geleidelijke gewenning.
Oplossing: Laat de plant langzaam wennen aan feller licht door haar geleidelijk langer bloot te stellen aan direct zonlicht.
Bruine bladranden
Oorzaak: Te hard leidingwater of te hoge meststofconcentraties.
Oplossing: Gebruik alleen zacht (regen/gedemineraliseerd) water en geef geen kunstmest.
Bladeren verschrompelen of drogen uit
Oorzaak: Substraat te droog, vaak in warme periodes of bij onvoldoende watergift.
Oplossing: Zet de pot permanent in een laagje water en controleer regelmatig het vochtgehalte van het substraat.
Geen groei of nieuwe bladeren
Oorzaak: Te weinig licht of verkeerde grond.
Oplossing: Zet de plant lichter en controleer of de grond uit onbemeste veenmos en perliet bestaat.